‘PSV haalt Noorse aanvaller Herman Geelmuyden binnen’, meldt het Eindhovens Dagblad begin januari. Het voetbalnieuws is me destijds ontgaan of er ging bij het lezen van de naam geen belletje rinkelen. Als ik deze week voor wat pril stamboomonderzoek Google op ‘Geelmuyden’, krijg ik het sportbericht alsnog onder ogen. Het is het begin van een digitale duik in een fascinerende geschiedenis waaruit blijkt dat Herman Geelmuyden het groen-wit van Sportclub Genemuiden heeft gedragen.
Op een regenachtige avond sla ik de laptop open. Ik zoek naar de roots van de familie Driessen en graaf uren in de gekste archieven op internet. Om de een of andere reden tik ik ‘Geelmuyden’ in, de oude benaming van Genemuiden. Ik zoek vroegere sporen van de familie Driessen, die in ieder geval midden 18e eeuw al in Genemuiden woonde. Die pogingen mislukken, maar dankzij Google krijg ik tientallen artikelen voorgeschoteld over het jonge voetbaltalent Herman Geelmuyden. Het zal toch niet zo zijn dat de Scandinavische aanvaller roots bij Sportclub Genemuiden heeft liggen, grap ik tegen mezelf. De interesse in de familie Driessen verflauwt meteen.
Complete geschiedenissen liggen bloot op het internet. Binnen een paar minuten weet ik dat Nederlanders in het midden van de 17e eeuw bij het Noorse Bergen betrokken raken bij een veldslag met de Engelsen. Rond diezelfde tijd doen Hollandse ondernemers al volop zaken met diezelfde regio. Bergen is een Hanzestad en dus liggen er nauwe banden met onder meer Kampen. Ene Gerrit Adriaens van Geelmuyden verhuist in die periode naar Bergen. Of dat vanwege militaire of zakelijke redenen is, wordt me niet duidelijk. Ook niet of hij op dat moment in Genemuiden woont. De gedachte dat hij via de Kamperzeedijk op een Kamper vrachtschip naar Bergen is beland, lijkt me desondanks best aannemelijk.
Predikanten en professoren
De volgende dag speur ik verder. Ik lees dat de Vrienden van Oud Genemuiden vorig jaar in Old Nijs ook aandacht hebben besteed aan de familie Van Geelmuyden en mail Robert Pleijsier en Sijm van Lente of ze meer weten over de geschiedenis. Daarna struin ik nog wat door de artikelen over de familie. Ik merk al snel dat ze bepaald niet aan lager wal raakten na de emigratie van Gerrit. Nazaten worden predikanten, hooggeplaatste politici, burgemeesters, kunstschilders, klassieke musici, astronomen, professoren en ondernemers.
Ik surf naar de site van Geelmuyden Kiese en ontdek dat dit met honderdvijftig medewerkers het grootste communicatiebureau van Scandinavië is. Directeur is Hans Geelmuyden. Als ik zijn gezicht bekijk, bedenk ik dat hij moeiteloos kan doorgaan voor een manager van een tapijtfabriek op industrieterrein de Zevenhont. Ik besluit hem te mailen met de vraag of hij iets afweet van zijn Nederlandse roots. Niet veel later benader ik lukraak enkele Geelmuydens op Facebook, waaronder voetballer Herman zelf. Die ietwat brutale benadering heb ik nog niet afgerond, of ik heb al een mail van Hans Geelmuyden in mijn box. Voor een directeur van een bedrijf met vier vestigingen reageert hij opvallend snel. “Nice!”, opent hij een mail, waarin hij duidelijk maakt dat hij best veel weet over de geschiedenis.
Spaanse koning
Volgens deze Geelmuyden is zijn voorvader in 1660 van Nederland naar Bergen verhuisd. Hij heeft het vermoeden dat Gerrit zich wilde bevrijden van de Spaanse koning die weinig op had met andere religies dan het katholieke geloof. “We pakten onze drie schepen en sloegen op de vlucht…”, denkt Hans Geelmuyden, maar heel waarschijnlijk is die verklaring niet. In 1660 was de Tachtigjarige Oorlog al twaalf jaar voorbij en was de Republiek op de top van haar macht beland. Dan lijkt angst voor een Spanjaard niet direct nodig meer.
Hans mailt dat familielid Knut veel meer van de geschiedenis weet. Heel servicegericht betrekt de communicatiedeskundige hem meteen via een CC in de mailwisseling. “Ik mag er toch vanuit gaan dat jij donateur bent van de Stichting Vrienden van Oud-Genemuiden en dus Old Nijs leest?”, lees ik even later een mail van Robert Pleijsier. Hij raakt een zwak punt en vijf minuten later ben ik inderdaad donateur. Dan heeft Sijm van Lente ondertussen ook gebeld. Hij meldt dat het Historisch Centrum wel eens contact met de familie Geelmuyden heeft gehad en zegt toe dat hij het artikel uit Old Nijs, van de hand van Andres Post, gaat mailen.
Als ik daarna de naam van Knut Geelmuyden op Google intik, kom ik al snel op zijn Noorse site waarop de complete familiegeschiedenis uit de doeken wordt gedaan. Met Google Translate kom ik een eind. Hans Geelmuyden haalt vermoedelijk twee verhalen door de war, concludeer ik. Knut Geelmuyden schrijft dat Gerrit vermoedelijk een nazaat is van Portugese Joden die van het Iberisch schiereiland werden verdreven en onder meer naar Nederland vluchtten. Waarom de familie dan uitgerekend in Genemuiden terechtkomt, is niet duidelijk. Eeuwen later, in 1632, zou daar Gerrit geboren zijn. Die vertrekt uiteindelijk op zijn 28e naar Bergen. Op de site val ik van de ene verbazing in de andere. Bijvoorbeeld in Bergen, Horten en Trondheim zijn onder meer straten en bergtoppen vernoemd naar Geelmuyden.
De vader van Herman
Dan klinkt het geluid van Facebook Messenger. Alweer een Geelmuyden die snel reageert. De familie begint me steeds beter te bevallen. “Thanks for your interesting message”, meldt Christian Geelmuyden, die eraan toevoegt dat hij de vader van voetballer Herman is. Mijn journalistieke instinct werkt nog feilloos. “Ik ben wel eens in Genemuiden geweest en heb zelfs shirts van Sportclub Genemuiden”, schrijft Christian, die zich daarna verontschuldigd omdat hij in een vergadering zit. Later doet hij het complete verhaal uit de doeken, belooft hij.
Ik lees ondertussen verder op de site van Knut. Die beschrijft dat Gerrit van Geelmuyden na zijn komst naar Bergen snel een imposant zakenimperium opbouwt. Hij had blijkbaar het zakelijke talent van een echte Genemuidenaar, bedenk ik mij. Ook krijgt hij met zijn Noorse vrouw Karen zeven kinderen. De Geelmuydens die nu nog leven stammen af van twee van die nazaten. Ze waaierden uit over Scandinavië, Engeland, Amerika, Turkije en bleven verder vooral in Noorwegen wonen. Ook verhuisde een zoon terug naar Amsterdam waaruit de huidige, kleine Nederlandse tak is voortgekomen.
Moord in Genemuiden
Aan het einde van de middag meldt Christian zich weer op Messenger. Hij vertelt een duister en tegelijkertijd prachtig verhaal. “Geert van Geelmuyden was een ondernemer die in Genemuiden een duel aan ging met een andere zakenman. Daarbij vermoordde Gerrit zijn opponent en hij sloeg op de vlucht naar Rotterdam. Daar stal hij een schip waarmee hij naar Hanzestad Bergen voer. Als slimme zakenman bouwde hij daar een mooi bedrijf op”, vertelt Christian, die schrijft dat alle Geelmuydens in 2010 samenkwamen om de 350e verjaardag van de familie in Noorwegen te vieren. Hij schat in dat momenteel 150 mensen nog de naam Geelmuyden voeren.
Hoe waarheidsgetrouw de anekdote van Christian is, weet hij zelf niet. “Ik heb het gehoord van mijn vader, en die weer van zijn vader. Best kans dat het verhaal steeds mooier is gemaakt”, mailt hij met een smiley er achter. Knut Geelmuyden ziet inderdaad buiten de mogelijke moord meer aannemelijkere redenen waarom Gerrit ooit naar Noorwegen trok. Hij schrijft dat hij vermoedelijk al veel zakelijke connecties had in Nederland en dat het logisch lijkt dat hij bijvoorbeeld via relaties in Kampen of Amsterdam uiteindelijk contacten legde met Bergen.
Groen-witte Sportclub-shirts
Eerlijk is eerlijk: het verhaal van Christian klinkt spannender. Als kind bezocht die begin jaren tachtig met zijn ouders Genemuiden. Veel herinnert hij zich niet van dat bezoek. Dik kans dat hij binnenkort opnieuw naar de Tapijtstad afreist. “Zodra het vanwege corona mogelijk is, bezoeken we Herman in Eindhoven en dan rijden we zeker door naar Genemuiden. We zijn heel trots op hem. Prachtig dat hij bij zo’n grote club in zo’n geweldig land mag spelen. Ons tweede land…”
Christian is duidelijk trots op zijn afkomst. Op zijn Facebookpagina prijkt een foto van het plaatsnaambord van Genemuiden en hij schonk zijn twee zonen ooit tenues van Sportclub Genemuiden. “Een vriend van me is getrouwd met een Nederlandse. Hij regelde de shirts voor me”, vertelt de Noorse voetbalvader, die aanbiedt contact op te nemen als hij inderdaad naar Genemuiden komt.
Niet in het archief
Dan plopt een mail van Sijm van Lente binnen. Hij stuurt zoals toegezegd de edtie van Old Nijs uit 2019. Daarin is Andres Post ook in de archieven gedoken na een tip van een Genemuider toerist die in Noorwegen iets over een dominee Geelmuyden las. Volgens Post is moeilijk aan te tonen of Gerrit Geelmuyden inderdaad in Genemuiden woonde. Uit de archieven blijkt niet dat er in de 17e eeuw een familie Geelmuyden in Genemuiden leefde. Maar de kans bestaat dat ze toen nog een andere naam hadden. Dat er een link bestaat met de stad is ook volgens Post redelijk waarschijnlijk. Een andere Geelmuyden is er immers niet in Nederland.
